【Vol 5】Bí quyết "chọn" và "ăn" đúng cách để đạt được mọi mục tiêu sức khỏe

Ở kỳ trước, chúng ta đã cùng nhau tìm hiểu tầm quan trọng của việc nắm bắt trạng thái cơ thể, bao gồm cả những đặc điểm sinh học. Bắt đầu từ kỳ này, tôi sẽ đi sâu vào việc "lựa chọn" và "cách ăn" cụ thể dưới góc nhìn của một chuyên gia. Tuy nhiên, trước hết, điều cốt lõi bạn cần nhớ là: Hãy xác định rõ "mục đích" và "mục tiêu" của việc ăn uống và luôn ý thức về nó. Bởi lẽ, nếu chỉ ăn theo bản năng và cơn đói, những món ăn ngon lành hoàn toàn có thể trở thành tác nhân gây hại cho sức khỏe của bạn.

Trước khi đi tiếp, hãy dành chút thời gian để tự "phác thảo chân dung" của chính mình dựa trên 5 yếu tố sau đây:

1. Độ tuổi: Bạn dưới 20, trong khoảng 30-40, hay đã ngoài 50?
2. Tình trạng sức khỏe: Bạn đang khỏe mạnh, "nửa khỏe nửa yếu", hay không khỏe? Hãy đánh giá dựa trên kết quả khám sức khỏe định kỳ, thay vì cảm tính chủ quan.
3. Thói quen vận động: Bạn có vận động (bao gồm cả đi bộ) ít nhất 2-3 ngày/tuần không?
4. Sử dụng đồ ngọt: Bạn có thường xuyên ăn vặt, uống nước ngọt hay nước tăng lực không?
5. Sử dụng chất kích thích: Bạn có hút thuốc hay uống rượu bia không?

Việc xây dựng hồ sơ cơ bản này là cực kỳ quan trọng. Nó giúp chúng ta điều chỉnh chế độ ăn uống sao cho phù hợp nhất với từng cá nhân, tránh tạo gánh nặng không cần thiết cho cơ thể. Đây chính là nền tảng để bạn "lựa chọn" thực phẩm và "cách ăn" một cách thông minh.

Vậy, món ăn Nhật Bản yêu thích của bạn là gì? Sushi, tempura, ramen, bánh xèo Nhật Bản (okonomiyaki), hay thịt nướng (yakiniku)? Có vô vàn món ngon, nhưng hôm nay, chúng ta hãy cùng phân tích món ramen trước nhé. (Nếu bạn muốn tìm hiểu về bất kỳ món ăn nào khác, đừng ngần ngại cho tôi biết, tôi sẽ phân tích dưới góc nhìn chuyên môn.)

Món ramen mà bạn đang thấy ở đây thuộc dòng “Jiro-kei Ramen” – nổi tiếng với hương vị đậm đà, lượng rau và mỡ nhiều, và đặc biệt là khối lượng khổng lồ khiến ai cũng phải bất ngờ ngay từ cái nhìn đầu tiên.

Vậy, góc nhìn của chuyên gia về món ăn này là gì? Đó chính là lượng "đường bột" (carbohydrate) trong sợi mì và "lượng muối" trong nước súp.

• Đường bột, tác nhân làm tăng đường huyết và tích tụ mỡ trong cơ thể, ước tính có thể lên tới hơn 150g trong một bát mì này.
• Nếu bạn húp cạn cả bát súp, lượng muối bạn nạp vào sẽ vượt quá 10g.

Dựa trên "hồ sơ sức khỏe" của bạn, nếu bạn trên 40 tuổi, trong tình trạng "nửa khỏe nửa yếu" hoặc đang muốn kiểm soát cân nặng, lượng đường bột lý tưởng cho một bữa ăn chỉ nên ở mức khoảng 40g. Nếu thực sự không thể cưỡng lại sức hấp dẫn của những sợi mì, hãy cân nhắc sử dụng các sản phẩm hỗ trợ sức khỏe có tác dụng làm chậm quá trình hấp thụ đường.

Đối với những ai có thói quen húp cạn nước súp, để giảm bớt gánh nặng do lượng muối cao gây ra, bạn nên tích cực bổ sung kali từ các nguồn như đậu nành và các chế phẩm từ đậu nành, rau củ, nấm, và rong biển.

Tuy nhiên, cần lưu ý rằng, nếu bạn đã có tiền sử cao huyết áp hoặc chức năng thận suy giảm, bạn cần một phác đồ điều trị chuyên biệt và phải thay đổi chế độ ăn uống một cách toàn diện.

Để mỗi bữa ăn đều là một trải nghiệm tuyệt vời, dung hòa được cả hai yếu tố "Ngon miệng" và "Khỏe mạnh", tôi khuyến khích bạn hãy bắt đầu ăn uống một cách có ý thức ngay từ hôm nay.

Tác giả: Kunii Daisuke

• Giáo sư thỉnh giảng tại Đại học Nữ sinh Jumonji
• Chuyên gia dinh dưỡng cấp cao & Cố vấn tâm lý cao cấp
• Nguyên Trưởng phòng Hướng dẫn Dinh dưỡng, Văn phòng Phòng chống Bệnh liên quan đến Lối sống, Cục Y tế, Bộ Y tế, Lao động và Phúc lợi Nhật Bản.