Nghề Điều dưỡng – Công việc nâng đỡ cả thể chất và tâm hồn con người

Điều dưỡng là nghề hỗ trợ toàn diện cho cơ thể và tinh thần con người. Trong các lĩnh vực rộng lớn của y tế, chăm sóc sức khỏe và phúc lợi, điều dưỡng viên luôn đồng hành cùng mọi người để bảo vệ sức khỏe.

Từ khoảnh khắc sự sống mới hình thành cho đến lúc đối diện cái chết, điều dưỡng giúp bệnh nhân sống khỏe mạnh, trọn vẹn bản thân, thông qua các hoạt động tăng cường sức khỏe, phòng ngừa bệnh tật và chăm sóc khi bệnh xuất hiện. Với kiến thức và kỹ năng chuyên môn, điều dưỡng đang đóng vai trò quan trọng tại nhiều cơ sở y tế và cả doanh nghiệp.

1.Điều dưỡng viên (Điều dưỡng quốc gia) 看護師 (正看護師)

Điều dưỡng viên chăm sóc đời sống và sức khỏe của người bệnh, đồng thời hỗ trợ khám, xét nghiệm và điều trị. Bằng việc đánh giá toàn diện tình trạng bệnh nhân, họ có thể xác định chính xác những chăm sóc cần thiết, từ đó bảo vệ cả sự sống lẫn sinh hoạt hằng ngày.

Ngoài bệnh viện và phòng khám, điều dưỡng còn làm việc tại trạm điều dưỡng tại nhà, các cơ sở phúc lợi và chăm sóc dài hạn. Trong bối cảnh dân số già hóa nhanh chóng ở Nhật, vai trò của điều dưỡng ngày càng trở nên quan trọng trong việc duy trì hệ thống y tế.

Khi tích lũy kinh nghiệm, điều dưỡng có thể phát triển trở thành Điều dưỡng được công nhận chuyên môn 認定看護師 hay Điều dưỡng chuyên khoa 専門看護師 – Có thể ví họ là những chuyên gia trong lĩnh vực cụ thể.

Nơi làm việc của điều dưỡng:

• Bệnh viện, phòng khám
• Trạm điều dưỡng tại nhà
• Cơ sở bảo hiểm chăm sóc dài hạn
• Cơ sở phúc lợi xã hội
• Trung tâm y tế – giáo dục
• Doanh nghiệp, viện nghiên cứu, cơ quan nhà nước, tổ chức quốc tế…

2.Điều dưỡng cấp tỉnh (Điều dưỡng phụ) 准看護師

Điều dưỡng cấp tỉnh chăm sóc bệnh nhân nhập viện do bệnh tật hoặc chấn thương, đồng thời hỗ trợ bác sĩ trong điều trị. Khác với điều dưỡng viên là người có chứng chỉ quốc gia do Bộ trưởng Bộ Y tế – Lao động – Phúc lợi cấp, điều dưỡng cấp tỉnh được cấp chứng chỉ bởi Thống đốc tỉnh/thành phố.

Điều dưỡng cấp tỉnh cũng chăm sóc bệnh nhân như điều dưỡng viên, nhưng công việc phải được thực hiện theo chỉ định của bác sĩ, nha sĩ hoặc điều dưỡng viên.

So sánh Điều dưỡng viên 看護師 và Điều dưỡng phụ (Điều dưỡng cấp tỉnh) 准看護師

3.Hộ sinh 助産師

Hộ sinh là người thực hiện tư vấn sức khỏe cho phụ nữ mang thai, hỗ trợ sinh nở, chăm sóc mẹ và bé sau sinh. Ngoài ra, họ còn tư vấn về nuôi con, hỗ trợ các cặp vợ chồng điều trị hiếm muộn, cũng như tư vấn về giới tính và sức khỏe trong giai đoạn dậy thì và mãn kinh.

Không chỉ làm việc tại bệnh viện, phòng khám, hộ sinh còn có thể tự mở cơ sở đỡ đẻ. Nếu được chứng nhận năng lực thực hành, họ có thể mang danh hiệu Hộ sinh nâng cao アドバンス助産師

Nơi làm việc:

• Bệnh viện, phòng khám
• Cơ sở hộ sinh (có thể mở riêng)
• Cơ sở đào tạo hộ sinh
• Sở Y tế tỉnh/thành, trung tâm y tế địa phương
• Các hoạt động hỗ trợ hộ sinh ở nước ngoài, cơ quan nhà nước và tổ chức nghề nghiệp

4.Y tá cộng đồng 保健師

Y tá cộng đồng thực hiện khám sức khỏe, thăm khám tại nhà, tư vấn sức khỏe nhằm giúp tất cả mọi người – từ trẻ sơ sinh đến người cao tuổi, từ người khỏe mạnh đến người mang bệnh – có thể duy trì và phòng ngừa bệnh tật.

Họ cũng tham gia xây dựng chính sách y tế tại địa phương để mọi người có thể sống khỏe mạnh trong cộng đồng. Trong doanh nghiệp, họ chịu trách nhiệm tư vấn sức khỏe, hỗ trợ phòng ngừa stress, hướng dẫn chăm sóc dựa trên kết quả khám sức khỏe và điều chỉnh môi trường làm việc.

Nơi làm việc:

• Sở Y tế tỉnh/thành, trung tâm y tế quận/huyện
• Trung tâm hỗ trợ toàn diện cho gia đình và người cao tuổi
• Phòng y tế doanh nghiệp, cơ sở khám sức khỏe định kỳ
• Hoạt động y tế cộng đồng ở nước ngoài, cơ quan nhà nước, tổ chức nghề nghiệp…

5.Nhân viên hỗ trợ điều dưỡng 看護補助者

Nhân viên hỗ trợ điều dưỡng còn được gọi bằng nhiều tên khác nhau như trợ lý điều dưỡng, trợ tá y tá, nhân viên chăm sóc (ナースエイド, ケアワーカー…). Họ làm việc tại các cơ sở y tế, tham gia nhóm điều dưỡng để hỗ trợ công việc chăm sóc.

Không cần bằng cấp để trở thành nhân viên hỗ trợ điều dưỡng. Nam nữ ở mọi độ tuổi đều có thể tham gia.

6.Các nhân viên khác liên quan đến chăm sóc sức khỏe:

• Giáo viên y tế học đường 養護教諭:
  Là người chăm sóc khi học sinh bị thương, ốm, đồng thời quản lý sức khỏe toàn trường và hướng dẫn y tế. Gần đây, họ còn đảm nhận vai trò tư vấn tâm lý, hỗ trợ học sinh gặp vấn đề về thi cử, định hướng nghề nghiệp, quan hệ bạn bè, gia đình…
• Giảng viên trường điều dưỡng 専任教員:
  Giảng dạy lý thuyết và thực hành, truyền đạt kiến thức, kỹ năng cùng tinh thần nhân ái cho sinh viên điều dưỡng, chuẩn bị họ trở thành những điều dưỡng viên trong tương lai.

Điều dưỡng Việt Nam tại Nhật – Nhịp cầu nhân lực y tế quốc tế

Trong bối cảnh Nhật Bản đối diện với tình trạng già hóa dân số nhanh chóng và thiếu hụt nhân lực y tế – chăm sóc, điều dưỡng Việt Nam đang trở thành một lực lượng quan trọng trong hệ thống chăm sóc sức khỏe.

Từ năm 2014, theo Hiệp định hợp tác kinh tế (EPA) và các chương trình tuyển dụng nhân lực quốc tế, nhiều điều dưỡng và hộ lý Việt Nam đã sang Nhật học tập, làm việc. Họ vừa học tiếng Nhật, vừa được đào tạo chuyên môn tại cơ sở y tế, đồng thời tham gia trực tiếp vào công tác chăm sóc người bệnh và người cao tuổi.

Điều dưỡng Việt Nam thường đảm nhận những công việc thiết yếu như:

• Hỗ trợ chăm sóc sinh hoạt hằng ngày cho bệnh nhân và người cao tuổi.
• Tham gia đo huyết áp, kiểm tra sức khỏe cơ bản, theo dõi tình trạng bệnh nhân.
• Hỗ trợ bác sĩ và điều dưỡng Nhật trong điều trị và phục hồi chức năng.
• Đồng hành với bệnh nhân trong quá trình điều trị dài hạn, đặc biệt tại các viện dưỡng lão và cơ sở điều dưỡng phục hồi.

Nhiều điều dưỡng Việt Nam sau khi vượt qua kỳ thi quốc gia tại Nhật đã chính thức trở thành 看護師 (Điều dưỡng quốc gia), mở ra cơ hội phát triển nghề nghiệp rộng lớn và khẳng định vị thế trong xã hội Nhật.

Bên cạnh những cơ hội, điều dưỡng Việt Nam cũng đối diện không ít thách thức: rào cản ngôn ngữ, khác biệt văn hóa, áp lực công việc và trách nhiệm lớn trong môi trường y tế Nhật Bản vốn rất khắt khe. Tuy vậy, với sự cần cù, kiên nhẫn và tinh thần học hỏi, nhiều điều dưỡng Việt Nam đã tạo được niềm tin và sự ghi nhận từ đồng nghiệp và bệnh nhân Nhật.

Sự hiện diện ngày càng đông đảo của điều dưỡng Việt Nam không chỉ góp phần giải quyết tình trạng thiếu hụt nhân lực y tế tại Nhật, mà còn trở thành biểu tượng của sự hợp tác hữu nghị và giao lưu nhân lực giữa hai quốc gia. Trong tương lai, đây sẽ tiếp tục là lĩnh vực hợp tác bền vững, mang lại lợi ích thiết thực cho cả Việt Nam và Nhật Bản.