Hai loại vi khuẩn phối hợp nhịp nhàng tiêu diệt tế bào ung thư – Kỳ vọng mở ra liệu pháp vi khuẩn điều trị ung thư mới tại Nhật Bản

Một nhóm nghiên cứu do Giáo sư Miyako Eijiro thuộc Đại học Công nghệ Tiên tiến Hokuriku dẫn dắt vừa công bố đã thành công trong việc tiêu diệt tế bào ung thư bằng cách kết hợp hai loại vi khuẩn trong thử nghiệm trên động vật.
Phương pháp này không phụ thuộc vào hệ miễn dịch của cơ thể, nên có thể ứng dụng ngay cả ở bệnh nhân suy giảm miễn dịch – điều vốn là thách thức đối với các phương pháp điều trị ung thư truyền thống.

Nghiên cứu này được đánh giá là mở ra một hướng đi hoàn toàn mới về liệu pháp vi khuẩn điều trị ung thư, và đã được đăng tải trên tạp chí khoa học quốc tế Nature Biomedical Engineering vào ngày 5/8.

1. “A-gyo” và “Un-gyo” – Hình tượng văn hóa trở thành vũ khí y học:

Hai loại vi khuẩn được nhóm nghiên cứu đặt tên là “A-gyo” và “Un-gyo”, lấy cảm hứng từ hình tượng “A-un no kokyuu” – biểu tượng cho sự phối hợp hoàn hảo trong văn hóa Nhật Bản.

Đây là cặp tượng hộ vệ thường được đặt ở cổng đền chùa, đặc biệt là cổng Nhân Vương môn. Hai tượng này được gọi là Kim Cương Lực Sĩ 金剛力士像, với:

• A-gyō 阿形: tượng bên phải, miệng mở, phát âm “A” – tượng trưng cho sự khởi đầu.
• Un-gyō 吽形: tượng bên trái, miệng khép, phát âm “Un” (âm “ん”) – tượng trưng cho sự kết thúc.

“A-un” tượng trưng cho sự khởi đầu và kết thúc của vạn vật, và trong nghiên cứu này, hình tượng ấy được mượn để mô tả sự hợp tác chặt chẽ giữa hai loại vi khuẩn trong việc tiêu diệt tế bào ung thư.

2. Hiệu quả vượt mong đợi trong thử nghiệm tiền lâm sàng:

Trong hai loại vi khuẩn, A-gyo vốn đã được biết là tồn tại tự nhiên trong các mô ung thư. Còn Un-gyo là một loài vi khuẩn sống ở môi trường tự nhiên như sông, suối, ruộng đồng, có khả năng phát sáng và sinh nhiệt.

Trong quá trình nghiên cứu, nhóm khoa học tình cờ phát hiện rằng khi hai loại vi khuẩn cùng tồn tại trong môi trường ung thư, chúng tạo ra một hiệu ứng cộng hưởng cực mạnh, làm tăng khả năng tiêu diệt tế bào ung thư mà từng loại đơn lẻ không thể làm được.

Để kiểm chứng, các nhà khoa học đã cấy tế bào ung thư đại trực tràng và ung thư tụy của người vào những con chuột được làm suy giảm miễn dịch, sau đó tiêm tĩnh mạch hỗn hợp hai loại vi khuẩn này. Kết quả thật đáng kinh ngạc: các khối u gần như biến mất hoàn toàn chỉ sau vài ngày.

3. Hướng đến ứng dụng thực tế vào năm 2028:

Giáo sư Miyako cho biết nhóm nghiên cứu đang lên kế hoạch thành lập một công ty khởi nghiệp vào năm 2028, nhằm thương mại hóa và triển khai thực tế phương pháp điều trị ung thư bằng vi khuẩn sống.

Tuy nhiên, dù đầy hứa hẹn, phương pháp này vẫn cần được đánh giá cẩn trọng trước khi áp dụng lâm sàng.

Giáo sư Murakami Takashi, chuyên gia vi sinh học tại Đại học Y Saitama, nhận định:

“Việc kết hợp hai loại vi khuẩn là một hướng đi đột phá. Tuy nhiên, để đưa vào thực tế, cần đánh giá nghiêm túc về nguy cơ gây phản ứng miễn dịch quá mức, cũng như xem xét mức độ chấp nhận của xã hội đối với việc đưa vi khuẩn sống vào cơ thể để điều trị bệnh.”

Nếu được chứng minh an toàn và hiệu quả ở người, liệu pháp vi khuẩn song đôi A-gyo và Un-gyo có thể trở thành một trong những phương pháp điều trị ung thư mang tính cách mạng trong tương lai – đặc biệt cho các bệnh nhân không còn khả năng đáp ứng với hóa trị, miễn dịch trị liệu hay xạ trị.