Bạn có biết về Tiêm phong bế thần kinh?

Trong cuộc sống hiện đại, những cơn đau kéo dài ở lưng, cổ vai gáy, khớp hay dây thần kinh ngoại biên không chỉ ảnh hưởng đến sức khỏe mà còn làm giảm chất lượng cuộc sống. Trong những năm gần đây, tại Nhật Bản, tiêm phong bế thần kinh (神経ブロック注射) trở thành phương pháp được nhiều người lựa chọn nhờ khả năng giảm đau hiệu quả mà không cần phẫu thuật hay nhập viện.

Phong bế thần kinh là gì?

Tiêm phong bế thần kinh là thủ thuật đưa thuốc tê, thuốc chống viêm hoặc các chất điều trị khác vào gần dây thần kinh bị tổn thương. Mục tiêu là ngăn chặn tạm thời các tín hiệu đau truyền lên não, giúp dây thần kinh được nghỉ ngơi và giảm co cứng cơ quanh vùng tổn thương. Không chỉ làm dịu cơn đau ngay lập tức, phương pháp này còn cải thiện tuần hoàn máu, giảm viêm và hỗ trợ quá trình phục hồi của mô tổn thương.

Điểm khác biệt quan trọng so với thuốc giảm đau thông thường là hiệu quả kéo dài hơn. Khi mạch máu được cải thiện và phản ứng viêm giảm, cảm giác đau vẫn tiếp tục giảm ngay cả sau khi thuốc tê đã hết tác dụng. Phong bế thần kinh đồng thời cũng có vai trò chẩn đoán, giúp xác định chính xác dây thần kinh gây ra cơn đau.

Nguyên lý tác động:

Cơn đau mãn tính thường tạo ra một chuỗi vòng đau: đau → dây thần kinh hưng phấn → cơ co cứng → giảm tuần hoàn → đau tăng. Tiêm phong bế thần kinh sẽ ngắt tạm thời đường truyền tín hiệu đau, làm dịu phản ứng quá mức của hệ thần kinh và phá vỡ vòng xoắn triệu chứng đau trên. Nhờ đó, vùng tổn thương được nuôi dưỡng tốt hơn, cơ và dây thần kinh thư giãn, và cảm giác đau giảm bền vững hơn so với chỉ dùng thuốc uống.

Thuốc và kỹ thuật sử dụng:

Các loại thuốc phổ biến trong phong bế thần kinh bao gồm:

• Thuốc tê tại chỗ: Lidocaine, Mepivacaine, Bupivacaine, Ropivacaine. Chúng gắn vào kênh natri trên màng tế bào thần kinh, ngăn xung động thần kinh truyền đi. Một số thuốc tác dụng nhanh, phù hợp cho phong bế ngắn; số khác tác dụng lâu hơn, thích hợp cho giảm đau dài hạn.
• Thuốc phá hủy thần kinh: Alcohol hoặc Phenol, dùng khi cần phong bế kéo dài nhưng chỉ áp dụng trong trường hợp đau nặng.
• Corticoid: Thường được kết hợp để giảm viêm dây thần kinh.
• Chất cản quang: Giúp định vị kim và kiểm soát đường lan thuốc.
• Cao tần nhiệt đông hoặc xung cao tần: Dòng điện cao tần tác động gián đoạn hoặc làm đông dây thần kinh để duy trì hiệu quả giảm đau lâu dài.

Để đảm bảo chính xác và an toàn, tiêm phong bế thần kinh thường được thực hiện dưới hướng dẫn siêu âm hoặc X-quang, sử dụng kim cực nhỏ, và đôi khi kết hợp thiết bị kích thích thần kinh ngoại biên để xác định vị trí dây thần kinh.

Ai có thể tiêm và lợi ích mang lại:

Phong bế thần kinh áp dụng cho nhiều đối tượng:

• Bệnh nhân đau mãn tính vùng lưng, cổ, vai, khớp gối hoặc đau thần kinh tọa.
• Đau sau chấn thương hoặc phẫu thuật.
• Những bệnh nhân không đáp ứng với thuốc giảm đau thông thường hoặc không muốn phẫu thuật.
• Một số trường hợp đặc biệt: đau do zona thần kinh, liệt mặt, mất thính lực đột ngột.

Ưu điểm của phương pháp:

• Giảm đau nhanh chóng, hiệu quả rõ rệt sau vài lần tiêm.
• Thủ thuật ít xâm lấn, không cần nằm viện, bệnh nhân có thể trở về ngay trong ngày.
• Giúp phá vỡ vòng xoắn đau, cải thiện chức năng vận động và chất lượng cuộc sống.
• Được bảo hiểm y tế Nhật Bản chi trả khi có chỉ định chuyên khoa.

Ai thực hiện tiêm:

Tiêm phong bế thần kinh cần bác sĩ chuyên khoa về gây tê hoặc phòng khám đau có kinh nghiệm. Việc lựa chọn loại thuốc, liều lượng, kỹ thuật tiêm và theo dõi sau tiêm là yếu tố quan trọng để đạt hiệu quả tối ưu và tránh biến chứng.

Rủi ro và lưu ý:

Mặc dù là thủ thuật an toàn, phong bế thần kinh vẫn có thể gây một số rủi ro:

• Biến chứng nhẹ: đau nhói, tê tạm thời, bầm nhẹ tại chỗ tiêm, ngứa.
• Biến chứng nặng hiếm gặp: dị ứng thuốc tê, sốc phản vệ, tổn thương thần kinh, ngất, hôn mê nếu quá liều hoặc tiêm sai kỹ thuật.
• Người dùng thuốc chống đông máu, có rối loạn đông máu, nhiễm trùng hoặc vết thương hở cần được bác sĩ đánh giá kỹ trước khi tiêm.

Ngoài ra, cảm giác đau khi tiêm thường nhẹ, bác sĩ sẽ gây tê tại chỗ và dùng kim nhỏ để giảm khó chịu.

Tiêm phong bế thần kinh là giải pháp giảm đau hiện đại, an toàn và hiệu quả cho nhiều bệnh nhân, đặc biệt là những người đau mãn tính hoặc đau nặng không thể phẫu thuật. Phương pháp này không chỉ giúp giảm đau tức thì mà còn hỗ trợ phục hồi chức năng thần kinh và cơ quanh vùng tổn thương, giúp người bệnh lấy lại chất lượng cuộc sống mà không cần can thiệp phẫu thuật.

Trước khi tiêm, bệnh nhân nên được thông tin đầy đủ về mục tiêu, hiệu quả kỳ vọng, số lần tiêm cần thiết và các rủi ro có thể xảy ra, để đưa ra quyết định phù hợp và yên tâm khi thực hiện.

Nguồn tham khảo: 日本ペインクリニック学会